İnsanların eşitliği
Sual: Müslüman olmıyanlara da, merhamet etmek, saygı göstermek gerekir mi?
Allah indinde herkes, insan olarak eşittir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(İnsanlar bir tarağın dişleri gibi eşittir.) [İbni Lal]
(Rabbiniz bir, babalarınız, dininiz ve Peygamberiniz de birdir. Arapın Aceme, Acemin Arapa üstünlüğü olmadığı gibi, kırmızının karaya, karanın kırmızıya üstünlüğü yoktur. Hiçbir milletin diğerine üstünlüğü yoktur. Ancak takva bakımından biri diğerinden üstün olabilir.) [İbni Neccar]
[Acem, Arap olmıyan milletler demektir.]
Bunun için mümin olsun, kâfir olsun, bir kimseden kendini üstün görmek kibirdir. Kibir ise çok büyük günahtır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Kalbinde zerre kadar kibir olan Cennete giremez) [Taberânî]
Başkalarının kendisine saygı göstermelerini sevmek de doğru değildir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Kendisi için ayağa kalkılmasından hoşlanan, Cehenneme gidecektir.) [Tirmizî]
İkram için, iyi geçinmek için, müdara için gayrı müslim olsa da ayağa kalkmak caizdir. Buradaki ölçü, müslüman olmayanlara sevgi beslememektir. Merhamet ile sevmeyi karıştırmamalıdır. Hz. Aişe validemiz bildirir:
Birgün içeri girmek için birisi geldi. Resul-i ekrem, (Müsaade edin, içeri girsin! O kabilesinin en kötüsüdür.) buyurdu. O kimse, odaya girince gülerek karşılayıp iltifat etti. O kimse gidince merak edip sordum:
- Ya Resulallah, Kötü insan dediğiniz hâlde ona iltifat etmenizin sebebi nedir?
Buyurdu ki:
- İnsanların kötüsü, zararından korunmak için kendisine ikram edilendir.) [Buharî]
Kâfir-mümin herkese, hatta bütün hayvanlara merhamet etmek gerekir! Peygamber efendimiz, (Merhametli olmıyan imanlı olmaz) buyurunca, Eshab-ı kiram suâl etti:
- Ya Resulallah, hepimiz merhametliyiz.
- Bir arkadaşa merhamet kâfi değildir. Bütün mahlukata merhametli olmak gerekir. [Taberânî]
Dinimizde merhametin, saygının yeri büyüktür. Bu husustaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyle:
(Büyüğünü saymıyan, küçüğüne acımıyan bizden değildir.) [Tirmizî]
(Yerdekilere merhametli olmıyana, göktekiler merhamet etmez.) [Taberânî]
(İnsanlara merhamet etmiyene, Allah da merhamet etmez.) [Taberânî]
Görüldüğü gibi, müslümanlara denmiyor. (İnsanlara) deniyor. O hâlde bütün insanlara ve hayvanlara acımak gerekir. "Kâfire, zâlime nasıl acınır ki?" denebilir. Kötülük etmelerini önleyip iyi bir insan, yani salih bir müslüman olmaları için çalışmakla onlara merhamet edilmiş olur. Kim olursa olsun yaşlıya saygı göstermelidir! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Yaşlılara saygı göstermek, Allahü teâlâya tazimdendir.) [Ebu Dâvud]
Yaşlı kimse gayrı müslim ise, ona yapılan saygı dini için değil, insan olduğu içindir.