Sual: Dünya nedir?
Ölümden önce olan herşeye dünya denir. Bunlardan, ölümden sonra faydası olanlar, dünyadan sayılmaz, ahıretten sayılır. Çünkü dünya, ahıret için tarladır. Ahırete yaramıyan dünyalıklar, zararlıdır. Dünya, dine uygun kullanılırsa, ahırette faydalı olurlar. Hem dünya lezzetine, hem de ahıret nimetlerine kavuşulur. İyilik, kötülük, malda değildir. Malı kullanandadır. O hâlde, kötü olan dünya, Allahü teâlânın razı olmadığı, ahıreti yıkıcı yerlerde kullanılan şeyler demektir.
Rabbini unutup, nefsine düşkün olan, yolda hayvanın, palanı ile, yemi ile uğraşıp, arkadaşlarından geri kalan yolcuya benzer. Çölde yalnız kalıp, helak olur. İnsan da ne için yaratılmış olduğunu unutup, dünya zinetlerine aldanır, ahıret hazırlığı yapmazsa, ebedi felakete sürüklenir. Dünyaya düşkünlük ahırete hazırlanmaya mani olur.
Dünya ile ahıret, doğu ile batı gibidir ki, birine yaklaşan, ötekinden uzak olur. Bir kimse ibâdetini yapmaz ve geçiminde Allahü teâlânın emrini gözetmezse, dünyaya düşkün olmuş olur. Allahü teâlâ herkesin kalbini bu kimseden soğutur.
Dünya, ahıretin tarlasıdır. Burada tohum ekmiyen, böylece bir tohumdan kat kat meyve kazanmaktan mahrum kalan, ne kadar zavallıdır. Kardeşin kardeşten, ananın evladından kaçacağı o gün için, hazırlanmıyan, dünyada da, ahırette de aldanmış, zarar etmiş olacaktır. Akıllı kimse, bu dünyayı fırsat bilir. Bu kısa zamanda, tohum ekerek, yani Allahü teâlânın beğendiği işi yaparak, kat kat fazla meyveleri toplar. Cenab-ı Hak, bu kısa zamanda yapılacak, hayırlı işlere ve ibâdetlere sonsuz nimetler ihsan edecektir.
Marifetnamedeki hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Dünya iki gündür: Biri sevinç, biri üzüntü günüdür. Bunlar geçicidir. Öyle ise geçici olanı bırakın da daimi olan nimetlerine kavuşmak için çalışın.)
(Dünya için, dünyada kalacağın kadar, ahıret için, orada sonsuz kalacağına göre çalış! Allaha, muhtaç olduğun kadar itaat et! Cehennem ateşine dayanacağın kadar günah işle!)
(Dünya bir köprüdür hemen geçin, yalnız tamiri ile uğraşmayın, yolunuza devam edin!)
(Arzusu ahıret olup, ahıret için çalışana, Allahü teâlâ dünyayı hizmetçi yapar.)
(Yalnız dünya için çalışana, yalnız nasibi gelir, işleri karışık, üzüntüsü çok olur.)
(Ahıretin sonsuz olduğuna inananın, yalnız bu dünyaya sarılması, çok şaşılacak şeydir.)
(Dünya sizin için yaratıldı. Siz de ahıret için yaratıldınız! Ahırette ise, Cennet ve Cehennemden başka yer yoktur.)
(Dünyaya düşkün olmak, insanın ahıretine zarar verir. Ahıretini seven dünyada haramlardan sakınır. Bu böyle olunca, siz bakiyi fânî üzerine tercih ediniz!)
Dünyanın tatlı şeyleri ve geçici nimetleri ancak, dinimize uymaya yardımcı oldukları zaman, faydalı ve helal olurlar. Dünya kazancı, ahıret kazancı ile birlikte olduğu zaman işe yarar. Ahıreti kazanmaya yardımcı olmayan dünya zevkleri, şekerle kaplanmış zehir gibidirler. Dünya zevkleri, bedene, nefse tatlı gelen şeylerdir. Hâlbuki insan yalnız bunun için yaratılmadı.
Ahıret ise ruha mahsus olan hakiki zevk ve lezzetlerin de yeridir. Dünya ile ahıret, birbirinin zıttı, tersidir. Birini sevindirmek, ötekinin gücenmesine sebep olur. Yani birinde zevk aramak, ötekinde elem çekmeğe sebep olur. O hâlde, dünyada nimetleri, lezzetleri çok olanlar, bunlara gereken şükrü yapmazlarsa, ahırette çok korkacak, çok acı çekecektir. Dünyada tehlikelerden sakındığı, çalıştığı hâlde çok acı çeken mümin, ahırette çok lezzete kavuşacaktır.
Dünyanın ömrü, ahıretin sonsuzluğu yanında, denize nisbetle bir damla kadar bile değildir. Buna rağmen Allahü teâlâ, merhamet ederek, sevdiklerine sonsuz nimetlere kavuşmaları için, dünyada birkaç gün sıkıntı çektiriyor. Akıllı kimse; kendi işinde ve dünyasında hiç üzülmeyen, emellerini kısa tutup, sabaha bile çıkamayacağını düşünen, ibâdetine kuvvet verecek ve doğru yolda yürüyecek miktardan fazla geçim derdi olmayandır. Kur'an-ı kerimde buyuruluyor ki:
(Dünya hayatı, ancak oyun ve boş şeyle meşgul olmaktır. Ahıret ve nimetleri daimi olduğundan daha hayırlıdır. Bunların farkını anlamaz mısınız?) [Enam 32]
(Yanınızdaki dünyalıklar geçici, Allah katındaki hazine ve rahmetler ise daimidir.) [Nahl 96]
(Dünyayı ahırete tercih edersiniz, Hâlbuki ahıret hayırlı olup nimetleri daimidir.) [Ala 16, 17]
İbni Mesud hazretleri buyuruyor ki: Dünyada herkes misafirdir. Yanındaki şeyler emanettir. Misafirin gitmekten, emanetin ise geri alınmaktan başka çaresi yoktur.
Bu dünya, haramları terkeden için nimet, ibâdet eden için ganimet, ibretle bakan için hikmet, manasını anlayan için selamet yeridir.