Emr-i mârufun önemi

Sual: Herkesin emr-i mâruf ve nehy-i münker yapması, [iyiliği emredip kötülüğü önlemeye çalışması], meselâ, bir haksızlık karşısında eylemlerde bulunması, farz değil mi? Haksızlık karşısında susmak câiz midir? Yoksa bana dokunmıyan yılan bin yıl yaşasın mı diyelim?

CEVAP

Emr-i mâruf, farz-ı ayn değil, farz-ı kifâyedir. Yâni, herkese farz değil, gücü yetene farzdır. Her gücü yetene de farz değildir. Bir yerde, bu işi yapanlar varsa, diğerlerine farz olmaz. Çünkü Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki:

(İçinizde, hayra çağıran, mârufu emreden ve münkeri nehyeden bir topluluk bulunsun. İşte bunlar, kurtuluşa erenlerdir.) [Â. İmrân 104]

Mâruf, dinimizin emrettiği, münker ise, dinimizin yasakladığı işlerdir.
Emr-i mâruf yapılmazsa, ilim yok olur, cahillik, fitne ve fesat her yeri kaplar. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Fitne [bid’at, sapıklık, küfür] yayıldığı zaman, hakîkati, doğruyu bilen bir kimse, [imkânı nisbetinde, söz ile, yazı ile, medya = gazete, dergi, radyo, tv ile] başkalarına [mümkün olan her yere ve herkese] bildirsin, [imkânı var iken, bir engel de yok iken bildirmezse], Allahü teâlânın, meleklerin ve bütün insanların lâneti onun üzerine olsun!) [Deylemî]

Kötülüğü önlemiyenler

(Ümmetimin bir kısmı, kabirlerinden maymun ve domuz şeklinde kalkar. Bunlar Allaha isyan edenlere, nehy-i münker yapmayan kimselerdir.) [Ebû Nuaym]

(Bir toplumda, gücü yettiği halde, günah işliyenlere, mâni olmayanlar, ölmeden önce de, Allahın azâbına mâruz kalırlar.) [İbni Mâce]

(Kötülük men edilmezse, azap o milletin hepsine birden iner.) [Hâkim]

(Geçmiş ümmetlerden bir kısmı çeşitli azaba uğradı. Bunların arasında iyiler yok muydu) denildiğinde, Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Hep birlikte helâk oldular. Zira günah işlenirken iyiler susmuştu.) [Taberânî]

Âlimlerin, güçleri yettiği kadar, fitneye sebep olmadan idarecilere, emr-i mâruf yapması gerekir. Bir hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki:

(Cihadın en kıymetlisi, zâlim sultan yanında, hak yolu gösteren bir söz söylemektir.) [Tirmizî]

Emr-i mâruf yaparken, fitne çıkarmamaya çok dikkat etmelidir.
Zarar geleceği bilinirken, günah işliyen herkese, emr-i mâruf yapmak yanlıştır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

online casino

(Kıyâmette, bir kimseye, günah işliyene, niçin engel olmadığı sorulacak, o da, “Onun zararından korktum, Allahın affına güvendim” diyecek ve mâzûr görülecektir.) [İ Mâce]

(Zâlimin zulmünü değiştiremiyen, oradan hicret etmelidir.) [F.Bilgiler]

(Bozuk bir işi [nasihat ederek ve diğer meşru yollarla] düzeltemezseniz, sabredin! Allahü teâlâ onu düzeltir.) [Beyhekî]

Son hadîs-i şerîf, saldırganlığı değil, meşru yollardan öğüt verip sabretmeyi emretmektedir.

Kudreti varken, gücü yeterken, haram işliyene mâni olmamak müdâhene olur.
Müdâhene, dünyalık ele geçirmek için, dinden tâviz vermektir. Haram işliyene veya yanında bulunanlara olan saygısı yahut dine olan bağlılığının gevşekliği, müdâheneye sebep olur.

Günah işliyene müdahale

Fitne olmadığı, yâni dinine veya dünyasına zarar olmadığı zaman, haram ve mekruh işleyene mâni olmak gerekir. Mâni olmamak, susmak haram olur.

Müdâhene etmek, haram işlemeye râzı olmayı gösterir. Susmak çok yerde iyi ise de, gücü yetenin hakkı, hayrı söyleyecek yerde susması yanlıştır.

İlmin zekâtı, ancak ilmi öğretmekle ödenir. Âlimin mürekkebi, şehidin kanından üstün olduğu hadis-i şerifle bildirilmiştir.

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Allahın yeryüzünde şehidlerden üstün mücâhidleri vardır. Bunlar, emr-i bil mâruf ve nehy-i anil münker yapan kimselerdir.) [İ.Gazâli]

Hz. Ebu Bekir, (Yâ Resûlallah, müşriklerle savaştan başka cihad var mı) diye sorunca, Peygamber efendimiz cevap olarak buyurdu ki: (Evet, şehidlerden üstün mücahidler vardır. Emr-i mâruf yaparlar, sâlihleri sever, fâcirlere buğzederler.) [Tibyân]

Dînimizin temeli, îmanı, farzları ve haramları öğrenmek ve öğretmektir. Allahü teâlâ, Peygamberleri bunun için göndermiştir. Bunlar öğretilmezse, İslâmiyet yıkılır, yok olur.
Kur’an-ı kerimde buyuruluyor ki:

(Kendinizi ve çoluk çocuğunuzu Cehennem ateşinden koruyun!) [Tahrim 6]

geri    islamahlakı    ileri